Oud Borne siddert, maar geniet vooral

Alles en iedereen moest er twee jaar op wachten, ‘maar dan heb je ook wat’, luidt het gezegde. Aan dat laatste is voor wat betreft het uitgestelde Belevingstheater Oorlogstijd en Bevrijding Borne in elk geval geen woord gelogen. De 150 acteurs, figuranten en tal van vrijwilligers slaagden er zaterdagavond moeiteloos in de grote toestroom aan belangstellenden in de ban te krijgen en te houden van die vermaledijde oorlogsjaren. Het indrukwekkende spel, de met zorg uitgekozen attributen en last but not least de entourage van de smalle straatjes deden jong en oud sidderen van wat ze kregen voorgeschoteld, maar het leverde tegelijkertijd ook heel veel plezier.

Ovationeel applaus

De start van het Belevingstheater was ’s middags om 16.00 uur in de Oude Kerk. Diverse sprekers, waaronder burgemeester Jan Pierik en zuster Josephine, refereerden aan het belang van vrede en vrijheid. “In Borne vangen we nu Oekraïense vluchtelingen op en dat gebeurt met een warm hart en hele grote betrokkenheid, zoals we dat ook eerder deden bij de vluchtelingen uit Syrië en uit Joegoslavië. Dat we dit minder vanzelfsprekend vonden toen er aangeklopt werd voor asielopvang van Afghanen is zeer ongemakkelijk”, aldus Pierik. Toch zag hij lichtpuntjes. “Wij leven in een land waar we de zaken grotendeels op orde hebben. We hebben grondrechten en verworven instituties; gedragsregels en sociale normen waar we zuinig op moeten zijn. Juist dat maakt dat we in vrijheid kunnen leven.”

Zuster Josephine deed een krachtig appel op iedereen om waar mogelijk te helpen. “Elk mens telt”, herhaalde ze nog maar eens. Waarmee ze een directe link legde naar de huidige oorlog in Oekraïne. “Het gaat om saamhorigheid en solidariteit, dat mógen we gewoonweg niet vergeten.” Haar woorden werden beloond met een ovationeel applaus.

De muzikale ondersteuning kwam onder meer van het 100-jarige fanfareorkest St. Gregorius Hertme. Piet Kommers en Jos Beunders vertolkten Schindler’s List en Leonie Pol zong het warme ‘We’ll meet again’. Tijdens het afsluitende Wilhelmus diende het fanfareorkest na het eerste couplet abrupt te stoppen omdat het luchtalarm afging. Even later renden tal van spelers, uiteraard gestoken in toepasselijke kleding, de kerk in om te schuilen voor het dreigende gevaar. Waarmee de officiële bijeenkomst drempelloos overging in het spel dat daarna in de omliggende straten werd voortgezet.

Indrukwekkend en vermakelijk

De toeschouwers - en dat werden er naarmate de avond vorderde steeds meer - konden overal aansluiten bij de elf verschillende scenes die her en der werden opgevoerd. Onder een carport, in een legertent, bij een speciaal voor deze gelegenheid nagebouwd Huize Lidwina, in een lunchcafé of op het boerenerf. Overal gonsde het en keken velen ademloos naar wat hen werd voorgeschoteld. Tussendoor, en dat was soms zeker zo indrukwekkend als vermakelijk, doken allerlei personages in de straatjes op om kleine toneelstukjes op te voeren. Van een foute PTT-er tot mopperende vrouwen, van Duitse soldaten die ergens een razzia uitvoerden tot geestelijken die overal waar dat maar kon bijstand verleenden, maar ook een vertederende groep kinderen die ondanks het oorlogsgeweld gewoon op het grasveld samen aan het spelen bleef.

Niet onvermeld in dit geheel moet de medewerking blijven van de bewoners in Oud Borne. Velen hadden, zoals gevraagd, de ramen van hun huizen geblindeerd en hun auto voor deze gelegenheid elders geparkeerd om toch maar zoveel mogelijk de sfeer van vroeger te laten herleven. De enkeling die zijn glimmende trots toch op de oprit liet staan ten spijt.

Rond 20.30 uur kwam er een einde aan het spel van alle acteurs, waarna alles en iedereen zich - voorafgegaan door het korps SMT Liberation uit Hengelo en onderwijl roodwitblauwe vlaggetjes uitdelend - verplaatste naar De Koem. Daar zou immers vanaf 21.00 uur een bijeenkomst van start gaan die het slot van deze bijzondere dag moest gaan betekenen. Oorspronkelijk bedoeld als groots bevrijdingsfeest, maar door de omstandigheden in Oekraïne in een wat gedempter jasje gestoken.

‘Ie kunt die leu toch nich loat’n loopn’

Zo was het opnieuw burgemeester Jan Pierik die tijdens een kort woord het belang van vrijheid onderstreepte én Rian Jannink-Schabbink uit Hertme, die verhaalde over de ongekende actie die ze samen met enkele anderen kortgeleden wist los te maken voor de oorlogsvluchtelingen uit Oekraïne. “Ie kunt die leu toch nich loat’n loop’n, zei mijn opa in de oorlogsjaren al”, aldus Rian, “En nu, in de winter van 2022, kunnen we hetzelfde weer roepen.” Inmiddels is er mede door haar inzet al een viertal overvolle vrachtwagens naar Polen gereden om hulpgoederen te brengen. “Ga vooral door met het brengen van goederen”, riep ze iedereen op. “Want ie kunt die leu toch nich loat’n loop’n.” Daarna was het tijd voor een echt bevrijdingsfeestje en wie beter dan de Double2 Singers als Andrew Sisters konden dat in goede banen leiden…

Jan Matel, voorzitter van de Stichting Oorlogstijd en Bevrijding Borne, kijkt uitermate tevreden terug op de dag. “Het was gewoon perfect”, zegt hij. “We hebben vandaag veel mensen in beweging kunnen krijgen en ik denk, aan de reacties te horen, ook een boodschap kunnen overbrengen. En daar was het ons vooral ook om te doen. Ook de jongere generatie moet het belang van vrijheid omarmen.“ (RH/AJ/BM)

Belevingstheater