Rondweg krijgt namen vergeten bevrijders

Precies op de dag dat Borne 74 jaar geleden werd bevrijd, 3 april 1945, maakte burgemeester Rob Welten bekend dat de gemeente de naam Rondweg zal wijzigen in Sherwood Rangers en Royal Dragoons. Het is de kroon op het jarenlange werk van Hengeloër Hans Pol en Wim Geul om deze vergeten bevrijders van Borne op de kaart te krijgen. Al die jaren immers werden de soldaten van het Dorset regiment geroemd als dé bevrijders van onze gemeente. “Feitelijk niet volledig dus”, aldus Pol, “en we zijn blij dat we de geschiedenis vandaag kunnen herschrijven.”

Pol en Geul zijn beiden oud-reserve officier van het regiment Huzaren van Sytzama en bovenmatig geïnteresseerd in de troepenbewegingen tijdens de oorlogsjaren. Zo publiceerde Pol eerder al zijn boek ‘Onze vergeten bevrijders’, waarin uiterst gedetailleerd wordt ingegaan op alles wat zich in die dagen afspeelde.

De bevrijding van Borne

Zo schrijft Pol over de bevrijding van Borne: ‘3 april 1945 16.15 uur: Het Dorset regiment trekt vanuit Hengelo naar Borne. Onderweg wordt de colonne toegejuicht door de mensenmenigte. Het C-eskadron Sherwood Rangers Yeomanry (SRY) trekt ter ondersteuning mee. Voorop gaat de verkenningseenheid van Royal Dragoons, die om 18.15 uur meldt dat de brug (Bornsebeek) aan de zuidkant van het dorp weliswaar beschadigd, maar nog te gebruiken is. In het midden van Borne komen de Royals in het nauw en vragen om bijstand.

Voorafgegaan door de SRY-tanks gaat de D-compagnie van de Dorsets aan de spits, trekt Borne binnen en bezet daarop het zuidelijk gedeelte van het dorp. Daarna passeert het SRY-eskadron de linies en beveiligt het dorp in noordelijke richting, na lichte tegenstand. Om 19.00 uur is het gebied op de linkerflank gezuiverd en kan de B-compagnie door de linies heen trekken om in de omgeving van de Spanjaard-fabrieken op tegenstand te stuiten. Daarna wordt de laatste weerstand langs de spoorlijn gebroken. Om 20.00 uur is Borne in handen van de Engelsen.’

Fascinerende zoektocht

Deze verslaglegging kwam tot stand door uiterst minutieus onderzoek. Zo dook Pol de gemeentelijke archieven in, maakte een studie van de beschikbare foto’s, analyseerde de war diaries en trok verschillende keren naar Engeland om bij de regimenten de nodige informatie te vergaren. Pol: “En zo kwamen we steeds dichter bij het échte verhaal.” Ter illustratie wijst hij op enkele oorlogsfoto’s uit Borne met daarop tanks en bijbehorende soldaten. Kijk eens naar die baretten, die zijn niet van de Dorsets!” Het werd een fascinerende zoektocht, waarin steeds meer puzzelstukjes op de juiste plek vielen. “En toen eenmaal duidelijk werd dat de Royal Dragoons en Sherwood Rangers zeker zo belangrijk waren als de Dorsets hebben we de gemeente verzocht ook hén een blijvende herinnering te gunnen.”

Daar vonden beiden (op de foto hiernaast links Wim Geul en rechts Hans Pol) een gewillig oor. Sterker, de suggestie werd warm onthaald en besloten werd de Rondweg te gaan hernoemen. Zo zal het stuk vanaf Bontekoe richting Zenderen de naam Sherwood Rangers krijgen, terwijl de Rondweg vanaf Bontekoe richting Hengelo gewijzigd zal worden in Royal Dragoons.

Met de aanwijzing van de nieuwe straatnamen komt voor beiden een eind aan hun jarenlange inzet voor gerechtigheid. “Wat ons betreft stopt het nu. Waar het om gaat is dat de Dragoons en de Rangers nooit zijn gehoord en genoemd en dat hebben we nu rechtgezet. Zo is het goed,” zegt Pol. Wat blijft zijn de contacten met de Engelse regimenten. “Volgend jaar, tijdens het 75-jarig bevrijdingsfeest, hopen we afvaardigingen van Dorset, Royal Dragoons én Sherwood Rangers naar Borne te halen om de nieuwe naamgeving ook echt een officieel tintje te geven.” (BM)