`Een leven lang weven` en theedoeken

De tentoonstelling `Een leven lang weven` is gewijd aan de textielkunstenares Kitty van der Mijll Dekker, geboren in 1908, overleden in 2004. In haar lange leven heeft zij hart en ziel gegeven aan de kunst en het ambacht van weven. Opgeleid aan de Bauhaus school, nu precies 100 jaar geleden opgericht en beëindigd in 1933, heeft zij haar stempel gedrukt op de textiel in Nederland. De `geblokte pompdoek` heeft zij mede getransformeerd tot de huidige afdroogdoek of theedoek. Maar het doet haar tekort om alleen over theedoeken te spreken. Zij deed veel meer.

Kitty van der Mijll Dekker

Zij wilde eigenlijk architect worden, maar in haar tijd was dat voor een meisje van goede afkomst geen beroep. Binnenhuisarchitectuur werd geschikter geacht. Ze studeerde aan de Bauhausschool te Weimar en even later te Dessau. Daar kreeg zij onder andere les van Paul Klee en Wassily Kandinsky. Zij hebben haar het advies gegeven naar de weefselafdeling te gaan en de weefkunst in al zijn facetten werd haar passie.

Kitty van der Mijll Dekker is het meest bekend geworden door de geometrische motieven in de primaire kleuren. Dat was revolutionair in die tijd. Haar theedoek, een rood/blauw op wit en fijn gestreept, werd iconisch. Ze maakte het voor de befaamde linnenfabriek Van Dissel in Eindhoven.

Kitty en Spanjaard

Weinigen weten dat, maar Kitty van der Mijl Dekker heeft in 1934 een jaar voor de textielfabriek van Spanjaard gewerkt. Ze kwam zo van de Bauhausschool en startte een carrière. Twee dagen in de week kreeg ze een baan als ontwerpster. Ze moest patronen ontwerpen voor de textiel van Spanjaard. Maar haar patronen waren te ingewikkeld voor Spanjaard en ook de crisistijd was geen tijd om nieuwe machines te ontwikkelen. Na een jaar vertrok ze naar Van Dissel in Eindhoven. Daar waren ze wel gewend aan ingewikkelde patronen. Ze is er als ontwerpster tot 1962 gebleven. Ook Chris Lebeau (tentoonstelling De Glans van Damast) was bij Van Dissel als ontwerper werkzaam.

Eigen weefatelier

Naast haar werk als ontwerpster bij Van Dissel had zij vanaf 1934 ook een atelier, de Wipstrik in Nunspeet, samen met het echtpaar Fischer dat met haar uit Duitsland meegekomen was. In 1950 trouwde zij met Herman Fischer.

Als ontwerpster was Kitty van der Mijll Dekker veelzijdig en veel gevraagd. Zij ontwierp voor de koninginnen Wilhelmina, Juliana en Beatrix damasten tafellinnen, gordijnen, vloerbedekking en meer. Ze stoffeerde het interieur van Het Loo bijvoorbeeld. Ook wandkleden zijn van haar hand.

Waar damast voor het gewone volk vaak te duur was en ze toch ook wel voor gewone mensen ontwierp, zijn de nederige theedoeken wel een staaltje van haar kunnen. Naast de iconische theedoek ontwierp zij meer patronen voor theedoeken. Ze inspireerde ook andere ontwerpers. Wie denkt er nu aan dat ook de befaamde modeontwerpers Victor en Rolf theedoeken hebben ontworpen. Designstudio Job doet het ook. Iedereen kan dus een staaltje van een beroemde ontwerper in huis hebben en dat via een theedoek.

Bomvol theedoeken

Het Bussemakerhuis krijgt meer dan 80 theedoeken, tafelkleden en servetten in bruikleen. Het materiaal is van mevrouw Nienhuis (foto rechts), de dochter van de laatste directeur van Van Dissel. Het is hoogwaardig gebruikstextiel en het Bussemakerhuis is er erg blij mee een tentoonstelling van zo’n groot kunstenares als Kitty van der Mijll Dekker te organiseren. Van 1934 tot en met 1980 heeft Kitty van der Mijll Dekker theedoeken ontworpen en verkocht. Kitty was een bijzondere vrouw in haar tijd. Ze heeft ook vele nationale en internationale prijzen op haar naam staan.

Een beperkt aantal theedoeken van Kitty van der Mijll Dekker, Victor en Rolf en Studio Job is tijdens de tentoonstelling te koop. Deze theedoeken zijn opnieuw geweven in het Textielmuseum in Tilburg.

Weefsters van het Bussemakerhuis

De tentoonstelling heet `Een leven lang weven` maar ook de eigen 12 weefsters van het Bussemakerhuis (foto rechts) kunnen die titel wel dragen. Een van deze dames weeft als vrijwilliger al 30 jaar. Zij en de andere weefsters zijn ook geïnspireerd geraakt door de kunst van Kitty van der Mijll Dekker. Naar aanleiding van deze tentoonstelling zijn ze begonnen aan een nieuw werk van de rode/blauwe en groene patronen in theedoeken. Het maakproces is tijdens de tentoonstelling te bewonderen op de weefzolder. Tijdens de tentoonstellingsdagen is altijd minimaal een weefster aanwezig. Een schat aan ervaring en kennis is bij deze weefsters aanwezig. Zij worden geregeld elders gevraagd om uitleg en toelichting te geven.

Dat is nog niet alles. Op diezelfde zolder is een tentoonstelling ingericht met alle producten die de weefsters maken: theedoeken, schorten, lavendelzakjes, tassen en tasjes en meer.

De opening

Bij de opening van de tentoonstelling zijn ook twee dochters en een schoondochter van de laatste directeur van de textielfabriek Van Dissel aanwezig, de dames Nienhuis. Zij zijn blij dat hun erfenis tentoongesteld wordt. De oudste dochter vertelt: ”Als mijn vader de opdracht kreeg voor 100 stuks textiel voor de koninklijke familie, dan zei mijn moeder dat er 105 stuks geweven moesten worden. Een stuk textiel is bestemd voor ieder van de kinderen.”

Cecile van der Rijst (foto rechts) weeft al 25 jaar in het Bussemakerhuis. Zij is ook degene die de tentoonstelling zal openen. “Jan van Nunen en Jan Egberink hebben ervoor gezorgd dat in het Bussemakerhuis op de oude weefgetouwen en op de oude manier geweven wordt. We zijn ook een hechte groep weefsters die elkaar ook op alle manieren bijstaan. Weven is hier een groepsproces.”

En met het uitvouwen van een theedoek van Kitty van der Mijll Dekker opent zij de tentoonstelling die vanaf vandaag voor het publiek te bezichtigen is. (AM)

De expositie `Een leven lang weven` is van 12 februari tot en met 12 mei van 14.00 uur tot 17.00 uur in het Bussemakerhuis.