‘Nashville maakt me boos’

“Hoezo mensen uitsluiten? Jezus was er voor iedereen. Zelfs met tollenaars en prostituees sprak hij. De kerk staat voor liefde, niet voor tweespalt”, aldus dominee Johan Meijer maandagmiddag in een eerste reactie op het tumult dat de afgelopen dagen is ontstaan over de zogenaamde Nashville-verklaring, waarin orthodox-protestantse predikanten én prominenten, waaronder politici, zich uitspreken tegen homoseksualiteit. “Wel vind ik het beangstigend dat er blijkbaar een verrechtsing plaatsvindt. Ook deze discussie kan mensen munitie geven de zaken verder aan te scherpen.”

Waar gaat het om?

In 2017 werd in Amerika een document gepresenteerd onder de naam Nashville Statement, waarin omschreven is hoe christenen moeten omgaan met hun geloof, huwelijk en seksualiteit. Zo valt er onder meer in te lezen dat goede christenen homoseksualiteit altijd dienen af te wijzen. Eind vorige week verscheen de Nederlandse vertaling ervan: de Nashville-verklaring. Binnen de kortste keren werd de verklaring ondertekend door ruim tweehonderd predikanten uit de streng Reformatorische en Evangelische hoek binnen protestants-kerkelijk Nederland. Ook SGP-leider Kees van der Staaij en -senator Diederik van Dijk plaatsten hun handtekening.

Een golf van verontwaardiging en afschuw ging door het land. Kritische reacties uit religieuze, politieke en maatschappelijke hoek volgden elkaar in hoog tempo op. Minister Ingrid van Engelshoven van Emancipatie reageerde op Twitter met de opmerking ‘een stap terug in de tijd’ en het Openbaar Ministerie kondigde al aan de verklaring te zullen beoordelen op eventuele strafbaarheid. Waarmee de basis lijkt gelegd voor een nieuwe landelijke discussie die louter verliezers lijkt op te leveren.

‘O mijn hemel, daar gaan we weer’

Ook dominee Johan Meijer, zelf homoseksueel, heeft moeite zijn boosheid te verdringen. “Toen jullie me vanmorgen om een reactie vroegen, wist ik me er nog geen raad mee. Wat gebeurt hier? En o mijn hemel, daar gaan we weer... was mijn eerste opwelling. Maar inmiddels zijn we een halve dag verder en heeft onze PKN-voorman René de Reuver ook afstand genomen van de verklaring. ’Theologisch en pastoraal onverantwoord’ zo was zijn conclusie. Gelukkig maar. Dat sterkt me”, aldus de Bornse predikant in de late maandagmiddag, die er onmiddellijk aan toevoegt dat er van dit soort sentimenten binnen de kerk in Borne gelukkig geen sprake is.

“Maar het blijft natuurlijk uiterst vervelend dat de PKN (Protestantse Kerk Nederland) aan de verklaring wordt gelieerd. Alhoewel het maar een klein smaldeel is dat zich hiervoor hard maakt, voornamelijk aan de conservatieve rechterkant. Nashville is niet het beeld van de kerk, de kerk staat voor liefde, is er voor iedereen en mag niet oordelen”, zo zegt Meijer. “Wel vind ik het beangstigend dat de samenleving een stuk rechtser wordt, er is een groeiend antisemitisme voelbaar, denk aan de islamofobie. Waar eindigt dit? Staan we aan de vooravond van een grote verschuiving?”

Politieke decorum

Meijer wikt en weegt zijn woorden zorgvuldig. “Toch wil me door die verklaring niet uit het veld laten slaan, het doet alleen pijn. Veel pijn. En ik maak me zorgen over de pijn die deze commotie teweegbrengt bij homoseksuelen en hun familie. Ergens hoop ik dat er een tegenbeweging op gang komt. Een beweging die voor eens en altijd duidelijk maakt dat de kerk liefde is, dat er voor iedereen een plek is. En iemand als Van der Staaij? Ach… die geluiden van hem zijn niet nieuw. Het hoort een beetje bij de politieke kleur die hij vertegenwoordigt.”

Op de vraag of Meijer niet de neiging heeft zijn stola aan de spreekwoordelijke kapstok te hangen, hoeft hij geen seconde na te denken. “Ik, stoppen? Nee hoor, dit sterkt me alleen maar, ik ga door. Hier mag je niet aan toegeven. In de loop van de dag heb ik al heel veel reacties ontvangen van mensen die me een hart onder de riem steken, die voor me bidden en me sterkte wensen. Dan realiseer ik me op de goede plek te zitten en voel ik me nog eens extra gesterkt door de woorden van een goede vriend van me die in december overleed. Hij zei me: ‘niemand heeft het recht je over de rand te gooien. Blijf wie je bent!” (AJ/BM)