Elf jaar trouwambtenaar

Paulien Mengerink trouwde ongeveer tweehonderd stellen in de afgelopen elf jaar, als buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand (BABS) in Borne. Per 1 augustus stopte ze met dit werk, omdat er te weinig mensen trouwen. Ze kijkt terug op deze bijzondere taak die ze al die jaren met ontzettend veel plezier heeft gedaan.

Paulien (54 jaar) weet nog goed hoe het elf jaar geleden begon. “Ik sprak bij de school van mijn kinderen een andere moeder die vertelde dat ze stopte als BABS. Ik vroeg haar waarom, want dat is toch hartstikke leuk? ‘Dat is vast iets voor jou, ga maar eens vragen bij het gemeentehuis’, stelde ze voor. Dat durfde ik niet, maar het is toch in mijn hoofd blijven zitten. Op een gegeven moment trok ik de stoute schoenen aan en ging ik naar de gemeente.” Paulien had een gesprek en al snel werd besloten dat ze een paar gratis huwelijken mocht doen om te oefenen. “Ik wilde eerst nog wel even kijken bij huwelijksceremonies, zodat ik wist wat ik moest doen. Ik had natuurlijk geen idee.”

Geen fouten maken

Paulien is een paar keer gaan kijken en voordat ze zelf huwelijken mocht sluiten, is ze beëdigd door de rechtbank in Almelo. “Daarna deed ik een aantal gratis huwelijken. Bij de eerste was ik zo vreselijk zenuwachtig. Ik was bang om de namen fout te zeggen of dat ik zou vergeten te vragen naar hun ja-woord of ze te feliciteren. Je kunt niet zeggen: ‘Het ging niet goed, kom morgen nog maar eens terug.’ Het moet direct goed gaan, er zit druk op.” Als je zo’n functie hebt, dan moet je het goed doen, anders moet je er niet aan beginnen, vindt Paulien. “Ik heb dat altijd heel serieus genomen.”

Persoonlijke speech

Ruim dertig jaar geleden trouwde Paulien met haar man Arjan (55), samen hebben ze dochters Lisa (26) en Eva (19), zoon Okke (16) en pleegzoon Michel (10). “Bruiloften waren in die tijd niet zoals nu. In de speech op ons huwelijk sprak ze over blauwe vogels, ik had geen idee wat ze bedoelde. Tegenwoordig zijn de speeches heel persoonlijk. Ik betrek de gasten er ook altijd bij. Dan loop ik tussen de mensen door en vraag ik ze bijvoorbeeld of het bruidspaar goed bij elkaar past en of de gasten nog wijze adviezen hebben.”

Sommige mensen kiezen bewust voor Paulien, omdat ze haar persoonlijk kennen of haar bij een huwelijk van bekenden hebben ontmoet. Anderen kiezen haar uit op de website van de gemeente Borne, waar een lijst met alle BABS’en op staat. Ruim van tevoren plant Paulien de afspraak voor een huisbezoek in, die meestal één of twee weken voor het huwelijk plaatsvindt. “Ik stuurde ze de laatste anderhalf jaar van tevoren een lijst met vragen op. Voor die tijd vroeg ik: schrijf maar eens onafhankelijk van elkaar op waarom je met de ander wilt trouwen. Vrouwen kwamen altijd met zúlke lange teksten aan, mannen hadden drie zinnen. Ideaal om in de speech te gebruiken. Dan hield ik ze omhoog: wat denken jullie, welke is van de man en welke van de vrouw?”

Huisbezoeken

Die huisbezoeken - en het leren kennen van de bruidsparen - vond Paulien heel erg leuk. “Ik ben enorm nieuwsgierig en ik heb heel veel interesse in mensen. Bij onbekenden stond ik voor de voordeur en had ik geen idee wie er open zou doen. Gaandeweg de avond leerde ik ze kennen.” Paulien vroeg ook altijd of ze de wat minder leuke dingen uit hun leven wilden vertellen. “Die informatie gebruikte ik dan niet in de speech, maar het geeft wel een indicatie van wie de mensen zijn. Anders wordt de speech zo oppervlakkig. Iedereen is immers gelukkig als hij of zij gaat trouwen. Als je echter ook vertelt over je verleden, dan krijg ik meer een indruk van wie je bent.”

Vader geeft de bruid weg

Paulien maakte er persoonlijke ceremonies van en vroeg ook altijd of de bruid graag wilde dat haar vader haar weggaf. “Soms hebben de dames daar nog niet over nagedacht, maar zijn ze direct enthousiast. De man doet nog weleens een poging van ‘Zullen we niet samen erin, samen eruit?’, maar vaak hebben de dames het dan al besloten. Dan zeg ik altijd: ‘Prima, maar we doen het wel op de Amerikaanse manier’. Ik vind het niets als de vader met de bruid binnenkomt, haar naar de bruidegom brengt en op zijn stoel gaat zitten. Nee, dat kan veel mooier en daarom geef ik ze een paar adviezen mee: jullie lopen rustig over het pad, knikken naar links en naar rechts - want het is fijn dat de gasten voor jullie gekomen zijn - de vader geeft de bruidegom een hand, draagt jouw hand over en jij geeft je vader een kus. Zo neemt jouw vader van jou afscheid. Het is heel uitvergroot, maar dat maakt het juist zo bijzonder.”

Tijdens één van de huwelijken gaf een vader zijn dochter weg en een moeder haar zoon. De moeder wilde alleen maar met haar zoon naar voren lopen en geen Amerikaanse emotionele toestanden. “Tot ze tijdens de ceremonie naar voren liepen en elkaar aankeken. Ze moesten allebei zo huilen, alle gasten zochten naar zakdoekjes. En toen dacht ik: ‘Ja, dit is het.’ Die moeder zag de film van het leven van haar zoon door haar hoofd gaan. Je loopt met je zoon aan je arm en je hebt bereikt wat je wilde bereiken. De toon was gezet voor de hele ceremonie. Wat ik ook zou zeggen in mijn speech daarna, dat zou niet belangrijk zijn. Dát moment, dat was het. Die moeder en zoon bleven maar knuffelen, het was heel bijzonder. Na hen kreeg ik heel veel verzoeken van hun vrienden, ik kwam ze daardoor elke keer weer tegen. Dat gebeurt vaker. Dan zie ik stellen later terug en is de vrouw zwanger of loopt er een kindje mee. Dat vind ik hartstikke leuk om mee te maken.”

Mooie afsluiting

Paulien stopt omdat er te weinig huwelijken zijn. “Ik had de eerste zeven, acht jaar ongeveer 25 huwelijken per jaar. Meestal zijn ze van maart tot oktober en dan zat ik altijd in een soort flow. Het schrijven van de speeches en het leiden van de ceremonies gingen daardoor vrij makkelijk. Dit jaar heb ik er nog maar drie gehad en dat maakt het veel lastiger om een speech te schrijven en me er volledig voor in te zetten.”

Paulien werkt als peuterleidster bij Kinderopvang Borne. Het laatste huwelijk dat ze voltrokken heeft is van haar oud-collega Eva Woesthuis die trouwde met Peter Hensen, zie foto. “Dat was een heel bijzondere dag, in Gasselte in Drenthe. Het was voor hen een heel speciale dag. En ook voor mij, als afsluiter van elf jaar huwelijken voltrekken.” (DM/DWvB)