Onzekerheid voert de boventoon

Hoe kijken de in Borne wonende mensen met een Syrische achtergrond aan tegen de val van Assad en het nieuwe bewind onder leiding van Jolani?

Matthias(*) is een jongeman van 21 jaar met uit Syrië afkomstige ouders. Hij is in Nederland geboren en getogen. Omdat zijn ouders afkomstig zijn uit het Noordoosten van Syrië, de omgeving van Qamishle, en daar ook nog steeds familie woont, voelt hij zich erg betrokken bij alle ontwikkelingen die zich momenteel in Syrië afspelen.

Wat vooraf ging

Syrië is een land met veel verschillende bevolkingsgroepen. Dat komt omdat het land altijd op een kruispunt van handelswegen heeft gelegen. Of het nou de handel tussen Egypte enerzijds en Griekenland en het Romeinse rijk anderzijds was, of tussen China en West-Europa, alle handelskaravanen doorkruisten het land. De midden in de woestijn gelegen stad Palmyra, nu een stad bestaand uit ruïnes, is daar een bewijs van. Het was in die stad dat de handelskaravanen de nacht doorbrachten.

De Assad-dynastie

In de tijd dat de Assads aan de macht waren is het tot 2011 relatief rustig geweest in het land. De verschillende bevolkingsgroepen, vaak van verschillende religies, leefden voor het oog vreedzaam naast elkaar. Matthias daarover: “Hij (Assad, red.) gaf ons het gevoel dat hij goed voor ons zorgde. Maar als je nu de luxe ziet waarin hij leefde, terwijl hij zijn volk liet wegrotten als het ware, dan voel je je enorm bedrogen! Mensen leefden vanuit de vuilnisbakken, de economie is helemaal kapot en de angst bij de mensen was voelbaar. De geheime agenten van het bewind konden om niets oppakken en met je doen wat ze wilden.”

Burgeroorlog

Het was in 2011 dat de Arabische lente in Tunesië begon en oversloeg naar andere landen in de regio, ook naar Syrië. Op dat moment werd overduidelijk dat alle verschillende culturele en religieuze groepen weliswaar naast elkaar hadden geleefd, maar nooit met elkaar. En in de daarop volgende burgeroorlog en de stichting van het kalifaat door IS werden die tegenstellingen alleen maar verder uitvergroot.

Matthias: ”Waar mijn familie die nog daar woont eerst in betrekkelijke rust en vrede kon leven, is dat toen wel anders geworden. Je moest enorm oppassen wat je tegen wie zei. Degenen die daar zijn gebleven hebben niet echt spijt daarvan. Zij hebben ervoor gekozen daar te blijven, ook omdat zij het moeilijk vinden om de grond van de familie te verlaten. Dat is te emotioneel voor ze. Ik denk aan hoe ik hier in Nederland of anders in West-Europa een toekomst wil opbouwen. Veiligheid voor mijn familie is daar in Syrië niet. Nu niet, maar eerder ook al niet. Nu bestaat de angst dat de nieuwe machthebbers zich toch gaan keren tegen bepaalde bevolkingsgroepen. En mijn groep, de Syrisch orthodoxe christenen, zou er daar een van kunnen zijn.”

De toekomst

Het nieuwe bewind zegt tot nu toe dat zij vinden dat iedereen het recht heeft in Syrië te wonen en daar een bestaan op te bouwen. Matthias daarover: ”Schijn bedriegt. Assad heeft die mooie woorden ook gebruikt en Jolani gebruikt ze nu ook, maar we moeten niet vergeten waar hij vandaan komt. Hij was wel een terrorist van Al Qaida, was lid van IS en positioneert zich nu als een liefhebbende man die normaal gekleed is zonder een hoofddoek, op westerse wijze. Als je zijn woorden hoort en zijn verandering ziet zou je denken: dat komt goed met dat land. De bemoeienis van een aantal westerse landen om daar te helpen de democratie te vestigen en voor een gekozen president te zorgen baart mij zorgen. Jolani lijkt daar niet de aangewezen persoon voor. Ik maak mij daarom ernstige zorgen over de toekomst van het land.” Hij vervolgt: ”Hoe de toekomst er ook uit gaat zien, ik wil benadrukken dat de Syrisch orthodoxe christenen geen haat koesteren naar de andere bevolkingsgroepen en in vrede naast en met elkaar willen leven. Verdraagzaamheid is waar wij in geloven. We zijn er met Assad al een keer ingetrapt met zijn allen en dat willen we niet nog een keer meemaken!” (HvR)

(*)Om veiligheidsredenen heeft onze bron gevraagd anoniem te blijven. We noemen hem in dit artikel ‘Matthias’. De redactie kent zijn identiteit.

Op de foto’s van boven naar beneden: Quamishle, Palmyra, Jolani in de Omajjadenmoskee in Damascus