‘Het was ongekend spannend in Hertme’

De enorme hoeveelheden regenwater zorgden voor spectaculaire beelden in Hertme, waar grote gebieden blank kwamen te staan. Het leverde bijzondere plaatjes op en wat ongemak. Tot heel veel klachten leidde het niet. Hier en daar klaagden bewoners over overstromende toiletten en douchewater dat niet meer wegstroomde. Maar wat veel mensen niet wisten is dat veel erger ternauwernood werd voorkomen door een noodmaatregel.

Twente Milieu hield de situatie in de gemeente Borne nauwlettend in de gaten. Richard Pieterson: “We gingen continu bij alle bekende plekken kijken.” De Bekenhorsttunnel bijvoorbeeld, waarin vaak water blijft staan bij hevige regenval. Dit keer daar geen problemen, maar in Hertme daarentegen dreigde de situatie volledig uit de hand te lopen.

Spannend

“Als we niets hadden gedaan, dan was het water in half Hertme de woningen ingestroomd en hadden bewoners geïnformeerd en voorbereid moeten worden”, vertelt Stef van Wanrooij, beleidsmedewerker Integraal Waterbeheer in Borne. Zandzakken voor de deur? “Ja, aan dat soort dingen moet je dan wel denken.” Wat was er aan de hand? “De grond was volledig verzadigd en het gemaal kon al dat water niet aan. Wat er dreigde te gebeuren is dat het water uit het retentiegebied zich een weg in het rioolstelsel zou persen en dat zat al helemaal vol.”

Samen met Twente Milieu en het waterschap Vechtstromen werd besloten tot een ‘noodverband’. Er werd onder water een afsluiter geplaatst. “Een soort ballon. Die sloot het retentiegebied van het rioolstelsel af.” Het werkte. “Het was wel even spannend hoor! In al die jaren heb ik dit nog niet eerder meegemaakt.” Om een soortgelijke situatie in de toekomst te voorkomen wordt binnenkort met het waterschap bekeken welke structurele maatregelen er te nemen zijn in Hertme.

Duurzaam waterbeheer

Stef van Wanrooij is sinds 2002 verantwoordelijk voor het waterbeheer in de gemeente Borne. Het klimaat verandert. Het wordt steeds warmer, de winters worden zachter, maar we krijgen ook te maken met meer onweer en extreme regenbuien. Buien waar het huidige rioolstelsel niet op is gebouwd, met wateroverlast tot gevolg. “We moeten duurzaam investeren in waterbeheer.” Het zijn langdurige én kostbare projecten. “De gemeente Borne heeft goed gebruik gemaakt van de subsidieregelingen en daarmee hebben we knelpunten kunnen oplossen.” Voorbeelden daarvan zijn de ondergrondse retentie in de Van Bemmelstraat, de maatregelen in de wijk Wensink-Zuid en in de Europastraat. “Ondanks dat hoosbuien steeds vaker voorkomen, krijgen we minder meldingen van overlast”, zegt Van Wanrooij niet helemaal zonder trots.

‘Doen wat je kunt doen’

Maar er blijven kwetsbare plekken. Goed te zien op de klimaatatlas die regelmatig geüpdatet wordt. “Je moet doen wat je kunt doen. Waar de schop in de grond gaat kijken we wat we ook kunnen doen aan klimaatadaptatie. Nu bijvoorbeeld bij de ondertunneling in de Oonksweg, maar ook straks als de Prins Bernhardstraat wordt aangepakt. In de Oude Almeloseweg werd bij de nieuwbouw van Aveleijn onlangs tegelijkertijd een wateropvangvoorziening onder de parkeerplaats geplaatst. Zo probeer je werk met werk te maken. Ook om de kosten beheersbaar te houden.”

Investeringen

De rioolheffing, waaruit een deel van de kosten betaald moeten worden, is sinds jaar en dag relatief laag in Borne. “We waren in Twente altijd het beste jongetje van de klas! Helaas verlaagde Rijssen/Holten het tarief in 2022 en werden we van de troon gestoten. Daar baalde ik van!” Hoewel Borne ook komend jaar tot de gemeenten met het laagste tarief blijft horen gaat toch de rioolheffing met een flink percentage van bijna 16 procent omhoog, mede ook als gevolg van de inflatie.

“We gaan de komende tijd goed kijken naar wat er allemaal nodig is”, zegt wethouder David Vermorken. “Dit klimaat met extremen is toch het nieuwe normaal. De vraag is of we het gaan redden met het huidige investeringsniveau. We willen wel graag allemaal droge voeten houden.” Nu al is bekend dat er in de periode 2030/2035 een piek komt qua vervanging van riolen. Van Wanrooij: “Een miljoeneninvestering. Om te voorkomen dat je daar ineens tegenaan loopt moet je nu voorzieningen en voorbereidingen treffen.”

Voor Stef van Wanrooij is er kortom voorlopig voldoende te doen. Het verveelt hem geen seconde. “Het klinkt misschien gek, maar ik geniet ervan. Bij extreme omstandigheden kom ik uit bed om het allemaal in de gaten te houden, te kijken waar het werkt zoals we het bedacht hebben en maatregelen te treffen waar het kan en nodig is. Desnoods midden in de nacht!” (AJ)

(Op de foto boven vanaf links: David Vermorken, Stef van Wanrooij en Richard Pieterson)