‘Corona bracht ook mooie dingen’

Het is niet de grootste uitvaartvereniging in Borne, dat is immers St. Barbara. Toch noteert Helpt Elkander met haar Uitvaartcentrum aan de Bekenhorst, naast het Kulturhus, jaarlijks zo’n 70 uitvaarten. “De afgelopen twee jaar kwamen we echter uit op gemiddeld ruim 110. Een jaarlijkse stijging dus met ruim 50 procent”, aldus Harry Veltman, penningmeester van de vereniging en een van de twee vrijwilligers die de dagelijkse leiding hebben in en rond de aula. “Een soms hectische periode, die vaak situaties met zich meebracht die je eigenlijk niet zou willen, maar die daarnaast ook heel mooie momenten kende.”

‘Dat wil je gewoon niet’

De aula van de vereniging biedt plaats aan zeven overledenen, die er in afwachting van een crematie of begrafenis gedurende een aantal dagen kunnen worden opgebaard en gekoeld. Twee familiekamers bieden de nabestaanden de mogelijkheid om 24 uur per dag in de nabijheid te zijn van de overledene. “Er zijn weken geweest, waarin we een maximale bezetting kenden en zelfs dienden te overwegen de familiekamers voor even op te offeren. Dat hadden we nog niet eerder meegemaakt en dat wil je gewoon ook niet, want onze insteek is voor iedereen bereikbaar te zijn.”

Schrijnend noemt Veltman ook de momenten waarop nabestaanden op de raarste tijden aanklopten om toch maar dicht bij hun overleden vader of moeder te kunnen zijn, simpelweg omdat het bezoek in het verpleeg- of verzorgingshuis ook op de cruciale momenten tot een minimum beperkt diende te blijven. Of de condoleances bijvoorbeeld, waarbij maar een handvol bezoekers naar binnen mocht. “Pas als er twee mensen naar buiten gingen, mochten er weer twee naar binnen. Handen schudden of een omhelzing… het was er niet meer bij, terwijl dat toch juist de handelingen van troost kunnen zijn. Gelukkig heeft zich in de afgelopen twee jaar geen wanklank voorgedaan.”

Mensonwaardige momenten

Ook noemt hij het gedoe met de condoleanceregisters. “We schaften tweehonderd pennen aan en dienden na afloop alles weer te desinfecteren. En als het goed weer was, plaatsten we de statafels met de registers buiten, om de druk binnen daarmee maar zo klein mogelijk te houden Koffie serveren mocht op enig moment niet meer, dat dienden de nabestaanden zelf te doen. En dan nog eens de verplichte mondkapjes, waarmee ook de emotie werd weggestopt. Eigenlijk een opeenstapeling van mensonwaardige momenten. Vreselijk.”

Toch ziet Veltman ook lichtpuntjes. “Daar waar vóór de coronaperiode vaak heel veel mensen samenkwamen in de aula, zie je nu dat een kleiner aantal eigenlijk ook als heel waardevol wordt ervaren. ‘Dit is veel intiemer’, zijn de reacties die we horen. Misschien is zoiets wel een blijvertje”, zegt hij voorzichtig.

Vooraf regelen voorkomt veel ellende

Voorzitter Jan Dreteler valt Veltman bij. “Wat we zeker ook hebben geleerd in deze tijd is dat mensen zich bijzonder slecht op dit soort momenten voorbereiden. Natuurlijk, de dood komt niet zelden onverwacht, maar eigenlijk zou iedereen tijdig bij zichzelf te rade moeten gaan hoe hij of zij zijn of haar uitvaart geregeld wil zien. Of je begraven of gecremeerd wilt worden, of het een sobere of zeg maar uitbundige uitvaart dient te zijn. Dit soort elementaire zaken is goed om met elkaar vooraf te overleggen. Het helpt om samen met de uitvaartleiding de uitvaart gestalte te geven”, geeft hij aan.

Helpt Elkander bestaat als vereniging al ruim honderd jaar. Zij verzorgt uitvaarten voor leden (die € 11,34 per jaar betalen) en niet-leden. De vereniging werkt zonder winstoogmerk, hetgeen betekent dat alle diensten en producten, waaronder drukwerk en kisten, tegen inkoopprijs worden doorberekend. Bij overlijden van een lid wordt een bedrag van 575 euro in mindering gebracht op de totale kosten. De vereniging draait op vrijwilligers; de uitvaartleiding en de verzorging rondom de overledene geschiedt door professionals.

Dreteler ten slotte: “We zijn een heel gezonde vereniging. Het enige dat we heel graag zouden zien, is een verdere aanvulling van ons vijfhoofdige bestuur. Relatief jonge mensen die onze vereniging ook in de toekomst gezond kunnen houden en verder brengen.” En Veltman: “Maar ook voor andere vrijwilligers hebben we plek. Zelf ervaar ik mijn bijdrage als een heel dankbare, waarin je mensen ontzorgt en op de cruciale momenten de helpende hand kunt toesteken. Het Helpt Elkander is hier écht van toepassing.” (AJ/BM)