Hulp bij uitdagingen in het buitengebied

Sinds oktober 2019 zijn ook in Borne ervencoaches actief, die erfeigenaren in het buitengebied adviseren over ruimtelijke, milieutechnische en sociaalmaatschappelijke kwesties. Het betreft een pilot van de Provincie die voor dit doel 12 ervencoaches heeft aangesteld. In de gemeente Borne zijn Tom Jannink en Marloes Nijland de aanspreekpersonen voor agrariërs en andere erfeigenaren die tegen grote of kleine problemen aanlopen in de snelle ontwikkelingen die afkomen op het platteland.
 

Vertrouwelijke gesprekken

“We helpen mensen met het uitstippelen van hun toekomst. Vanuit kracht, niet vanuit kramp”, legt Tom Jannink uit. De coaches voeren vertrouwelijke gesprekken en opereren volstrekt onafhankelijk. “We zijn er uitdrukkelijk niet om projecten van de overheid uit te voeren, maar we zijn wel goed op de hoogte van subsidiemogelijkheden en regelingen. Dat zit in ons tasje.” Soms blijft het bij een enkel ‘keukentafelgesprek’, maar in andere gevallen worden langdurige trajecten opgestart. “De kracht is ons netwerk”, vindt Marloes Nijland. Er wordt regelmatig verwezen naar specialisten op een bepaald gebied. “Maar wij houden ook contact.”

In de bijna twee jaar dat beiden in Borne actief zijn werd er met eigenaren van een kleine 30 erven gesproken. De gemeente kent in totaal 65 agrarische bedrijven en hoewel het niet alleen boeren zijn waaraan de coaches hulp bieden, concludeert Jannink dat in de gemeente Borne de mensen hen goed weten te vinden. “Het spreekt zich ook snel rond wat wij doen.”

Grote zorgen

“Bij veel agrarische bedrijven zijn grote zorgen. De hele stikstofkwestie is wel echt een rode draad. Daarnaast zijn er vraagstukken rondom bedrijfsopvolging en soms ook gewoon de vraag wat iemand met een leegstaande schuur zou kunnen doen. Specifiek hier in Borne speelt dan nog de aanleg van de nieuwe weg die deels boererven zal doorkruisen.” Af en toe is de problematiek erg heftig. “De sociaal-emotionele zaken grijpen je soms wel aan. Als mensen niet meer helder kunnen denken en het allemaal niet meer kunnen overzien. We verwijzen dan door naar een psycholoog.”

Schaalverkleining

De ontwikkelingen in het buitengebied gaan snel. “Er is veel druk, bijvoorbeeld om tot schaalverkleining te komen. Veel boeren willen wel meebewegen, als ze er hetzelfde mee kunnen verdienen. En daar ligt het probleem. De grootste sleutel ligt wat dat betreft bij de consument. Zolang die liever een goedkoop Argentijns biefstukje koopt in de supermarkt blijft het moeilijk. We moeten op zoek naar andere verdienmodellen.” Een mogelijkheid is een Twents merk lanceren met lokale producten, rechtstreeks van de boer. Tom Jannink is daarmee al een eind op weg met de lancering van ‘Smaakmakers van Twente’, een coöperatie waar inmiddels al zo’n 40 producenten bij betrokken zijn.

Gevaren van het snelle geld

En dan is er nog de hele energietransitie, die met windmolens en zonneparken een beroep zal doen op het buitengebied. “Het is een manier om een verdienmodel toe te voegen. Maar er zit wel een spanningsveld met de wenselijkheid.” Nog sneller geld zit in het verhuren van leegstaande schuren aan criminele organisaties, maar Jannink en Nijland zijn dat in de gemeente Borne nog niet tegengekomen. “Het is hier redelijk stedelijk. Het speelt meer in afgelegen gebieden.”

Mooie ontwikkelingen

Ondanks alle donkere wolken en uitdagingen die er op boeren afkomen ziet Jannink ook hele mooie ontwikkelingen. “De Zenderense Es, dat is wel bijzonder. Maar ook de invulling van de voormalige Zwanenhof of wat het Seminar doet.” Rechtstreekse verkoop aan de consument is ook succesvol. Met name in het afgelopen corona-jaar. “De verkoop is maar liefst met dertig procent gestegen.”

Voorlopig blijven er meer dan genoeg uitdagingen en hopen de ervencoaches dat de pilot dit najaar zal worden verlengd. Ze hebben er goede hoop op, want de resultaten laten zien dat er behoefte aan is.

De ervencoaches zijn te bereiken via tel: 06-10419491 of 06-17000085, of e-mail: info@erfcoach.com. Meer informatie is te vinden op www.erfcoach.com. “Iedereen kan bij ons vertrouwelijk terecht met alle soorten vragen. Hoe groot of klein de vraag ook is!” (AJ/BM)