Tijdens het gemeenteraadsverkiezingsdebat in 2018 legden we alle politieke partijen onder andere de volgende stelling voor: ‘Als de OZB verhoogd moet worden om de verbouwing van sporthal ’t Wooldrik te bekostigen, dan moet dat maar.’ Met uitzondering van GB90 antwoordden alle partijen met ‘nee’ of twijfelden op z’n minst. Maar dat was verkiezingstijd en tijden veranderen. Nu ligt er een begrotingsvoorstel op tafel met een verhoging van de OZB (onroerende zaakbelasting) van 20 procent. Niet alleen om de verbouwing van het sportcomplex te kunnen financieren, maar ook voor het realiseren van andere ambities, zoals op het vlak van onderwijshuisvesting en infrastructuur.
Er is geen geld voor al die mooie plannen. Sterker nog: er zijn forse bezuinigingen nodig om het gat in de begroting te dichten. En als je dan toch nog wat nieuws wilt, dan blijft er niets anders over dan de inkomsten te vergroten, zo is de redenering. De gemeenteraad discussieert er dinsdag over en die OZB-verhoging zal zeker niet onbesproken blijven. Het is immers een behoorlijk percentage en het onderwerp ligt altijd gevoelig.
Wat betekent 20 procent verhoging OZB?
Een huiseigenaar met een woning die een waarde van drie ton heeft zal 95 euro per jaar meer moeten gaan betalen. Ook eigenaren van niet-woningen, zoals verenigingen en bedrijven zullen een hogere OZB-aanslag in de brievenbus krijgen.
Is Borne een dure gemeente?
De OZB is één van de componenten die de woonlasten bepalen. Andere heffingen zijn bijvoorbeeld afvalstoffen- en rioolheffing. In Borne zijn de woonlasten relatief hoog. “We behoren bij de top vijf van de provincie Overijssel”, zei wethouder Herman Mulder onlangs. Overigens zijn er verschillende lijstjes in omloop en is vergelijking moeilijk. Een kwestie die ook landelijk de aandacht heeft en waarvan men vindt dat het allemaal wat beter inzichtelijk zou moeten zijn.
Is 20 procent verhoging veel?
De afgelopen jaren is regelmatig de OZB verhoogd. Een aantal jaren werd de OZB in Borne met 3 procent verhoogd om de bouw van De Veste mogelijk te maken. Van 2017 tot 2020 werd tot een verhoging van 2 procent besloten om de Verbindingsweg te bekostigen. Daarnaast is er jaarlijks een inflatiecorrectie. Twintig procent verhoging is behoorlijk fors. Borne staat daar overigens niet alleen in. Ook in bijvoorbeeld Haaksbergen en Nijverdal staan verhogingen van 25 procent op stapel. Bij meer gemeenten in het land is de financiële situatie penibel, met name door oplopende tekorten in het sociaal domein. Veel andere mogelijkheden dan de OZB te verhogen om de inkomsten te vergroten hebben gemeenten niet.
Mag dat zomaar?
Vanuit Den Haag zijn er richtlijnen via de zogenaamde ‘macronorm’, de maximale jaarlijkse stijging van de ozb-opbrengsten van alle gemeenten samen. Voor 2019 was dat 4 procent. Maar de hele norm functioneert niet goed, want het zegt niets over wat er in individuele gemeenten gebeurt. Het systeem wordt waarschijnlijk volgend jaar vervangen door een ‘benchmark-systeem’. Gemeenten zijn nu vrij om aan de OZB-knop te draaien.
Waarvoor mag de gemeente de OZB-inkomsten gebruiken?
Het college koppelt de OZB-verhoging nadrukkelijk aan het nieuwe beleid en de ambities van de gemeenteraad. Formeel bestaat die koppeling niet. Anders dan bijvoorbeeld de afvalstoffenheffing vloeien de inkomsten van de OZB naar de algemene middelen. Dat is ook zo voor andere lokale belastingen als de hondenbelasting en de toeristenbelasting. Beide laatstgenoemde heffingen kent de gemeente Borne overigens niet (meer).
Wat gaat de gemeenteraad doen?
Dat wordt nog spannend. De OZB is altijd een moeilijk onderwerp. Over de 2 procent van de Verbindingsweg is al een hartig woordje gesproken. Je zou verwachten dat die 20 procent dan helemaal een dingetje wordt. Maar de noden zijn hoog en de ambities zijn groot. Wat zijn de alternatieven? De Algemene Beschouwingen dinsdagavond beloven in ieder geval ‘levendig’ te worden. (AJ/FL)
© BorneBoeit. Op onze artikelen en beeldmateriaal rust copyright.
Voor meer informatie raadpleeg de spelregels.
Toch is een lange termijn visie van essentieel belang om het financieel in Borne op de rij te krijgen en niet van die hap snap besluiten.
Ook is het van belang de jaarrekeningcijfers tijdig voorhanden te hebben om een beter beleid te ontwikkelen. Een meerjarenvisie is de basis voor een gedegen financieel beleid.
Steeds van die extreme belastingverhogingen kunnen mogelijke nieuwe inwoners doen afschrikken om zich in Borne te vestigen.